Vanitas vanitatum, et omnia vanitas

Il primo capitolo del Qoelet (ebraico קהלת, libera traduzione greca Ἐκκλησιαστής), aldilà della sua indiscussa profondità, è un capolavoro letterario anche sotto il profilo della scelta terminologica e dell'intreccio di suoni.

Non volendo imbarcarmi in una rischiosissima digressione ecdotica e non conoscendo l'originale, mi limito a riportare i primi dieci versetti in traduzione russa, croata e polacca:

2 Ник­чем­но все, — ска­зал Кохе­лет, —

Напрас­но все и бес­цель­но все.

3 Что поль­зы чело­ве­ку в трудах его,

Кото­ры­ми трудит­ся он под солн­цем?

4 Поко­ле­ния при­хо­дят, и поко­ле­ния ухо­дят,

А зем­ля, как была, оста­ет­ся преж­ней.

5 Вос­хо­дит солн­це, захо­дит солн­це,

И в том же месте сно­ва вос­хо­дит.

6 Идет на юг, сво­ра­чи­ва­ет на север,

Кру­жит, кру­жит в пути сво­ем ветер,

И на кру­ги свои воз­вра­ща­ет­ся ветер.

7 Все реки текут неиз­мен­но в море,

Но не пере­пол­ня­ет­ся море,

А реки воз­вра­ща­ют­ся вспять, к исто­кам,

Чтобы оттуда зано­во течь.

8 Непо­зна­ва­е­ма суть вещей.

Не выра­зить ее ника­ки­ми сло­ва­ми.

Не может глаз ее рас­смот­реть.

Не может ухо ее рас­слы­шать.

9 Что было в про­шлом, то и теперь,

И что дела­лось преж­де, то про­ис­хо­дит и ныне.

Ниче­го под солн­цем ново­го нет.

10 Ино­гда гово­рят: Смот­ри, что-то новое!

Но это уже было дав­ным дав­но,

В веках, минув­ших задол­го до нас.

11 Никто не пом­нит жив­ших преж­де,

Но и наших потом­ков не будут пом­нить

Те, кто при­дет на сме­ну им.

2 Ispraznost nad ispraznošću, veli Propovjednik, ispraznost nad ispraznošću, sve je ispraznost!

3 Kakva je korist čovjeku od svega truda njegova kojim se trudi pod suncem?

4 Jedan naraštaj odlazi, drugi dolazi, a zemlja uvijek ostaje.

5 Sunce izlazi, sunce zalazi i onda hiti svojem mjestu odakle izlazi.

6 Vjetar puše na jug i okreće se na sjever, kovitla sad ovamo sad onamo i vraća se u novom vrtlogu.

7 Sve rijeke teku u more i more se ne prepunja; odakle teku rijeke, onamo se vraćaju da ponovno počnu svoj tok.

8 Sve je mučno. Nitko ne može reći da se oči nisu do sita nagledale i uši dovoljno naslušale.

9 Što je bilo, opet će biti, i što se činilo, opet će se činiti, i nema ništa novo pod suncem.

10 Ima li išta o čemu bi se moglo reći: «Gle, ovo je novo!»? Sve je već davno prije nas postojalo.

11 Samo, od prošlosti ne ostade ni spomena, kao što ni u budućnosti neće biti sjećanja na ono što će poslije doći.

2 Marność nad marnościami, powiada Kohelet, 

marność nad marnościami - wszystko marność. 

3 Cóż przyjdzie człowiekowi z całego trudu, 

jaki zadaje sobie pod słońcem? 

4 Pokolenie przychodzi i pokolenie odchodzi, 

a ziemia trwa po wszystkie czasy. 

5 Słońce wschodzi i zachodzi, 

i na miejsce swoje spieszy z powrotem, 

i znowu tam wschodzi. 

6 Ku południowi ciągnąc 

i ku północy wracając, 

kolistą drogą wieje wiatr 

i znowu wraca na drogę swojego krążenia. 

7 Wszystkie rzeki płyną do morza, 

a morze wcale nie wzbiera; 

do miejsca, do którego rzeki płyną, 

zdążają one bezustannie. 

8 Mówienie jest wysiłkiem: 

nie zdoła człowiek wyrazić [wszystkiego] słowami. 

Nie nasyci się oko patrzeniem 

ani ucho napełni słuchaniem. 

9 To, co było, jest tym, co będzie, 

a to, co się stało, jest tym, co znowu się stanie: 

więc nic zgoła nowego nie ma pod słońcem. 

10 Jeśli jest coś, o czym by się rzekło: 

«Patrz, to coś nowego» - 

to już to było w czasach, 

które były przed nami. 

11 Nie ma pamięci o tych, co dawniej żyli, 

ani też o tych, co będą kiedyś żyli, 

nie będzie wspomnienia u tych, co będą potem.